Bộ
trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận mới đây cho biết chương trình tiếng
Việt mới đang triển khai đồng bộ mạnh mẽ, nhất là ở các tỉnh khó khăn,
vùng nhiều đồng bào dân tộc. Khoảng 3 - 5 năm nữa sẽ khó tìm thấy học
sinh tái mù chữ, nói ngọng, viết câu sai. Và cho rằng đây là một trong
những nhân tố mới xuất hiện không còn là cá biệt.
"Bàn tay nặn bột”
Thi cử cũng đã thay đổi, nhất là việc
ra đề thi như ở các kỳ thi tốt nghiệp và tuyển sinh ĐH, CĐ vừa qua đã
không hướng học sinh ôn thi kiểu thuộc lòng, đề thi đã chạm được vào
những vấn đề của thời đại.
Điều này không sai. Như đề Văn cao
đẳng năm nay tiếp tục là điểm nhấn lạc quan trong dòng đề mở mùa thi
này. Câu hay nhất là nghị luận xã hội, bàn luận ý kiến "Khi mắc lỗi
người tử tế sẵn sàng nhận lỗi, còn người ti tiện sẵn sàng đổ lỗi”. Nhiều
thí sinh lấy làm thú vị vì đây là những vấn đề các em đã từng nghe,
từng đọc, từng gặp qua… có thể thả sức lập luận, đưa ý kiến riêng.
Và chương trình "Bàn tay nặn bột” đúng
là có sự giúp đỡ của các chuyên gia quốc tế đã triển khai tốt, giúp tìm
ra lời giải đáp cho những thắc mắc trẻ thơ bằng cách cho học sinh tiếp
xúc với hiện tượng, tự mình tiến hành nghiên cứu qua thực nghiệm, khiến
học trò sẵn sàng bật ra những câu hỏi "tại sao” – điều đơn giản này rất
hiếm thấy ở học trò nói chung. Các em quen nghe và tiếp thu thụ động.
Nhưng so với vô số bất cập hạn chế
hiện nay của ngành, chất lượng chương trình SGK chưa đáp ứng yêu cầu xã
hội, nặng lý thuyết nhẹ thực hành, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ
sư phạm giáo viên hiệu quả chưa cao, độc quyền in SGK, lãng phí trong
thi cử…, thì những điểm sáng nói trên chưa thể gọi là phổ biến, dù lỗi
không của riêng ngành giáo dục. Ngay trên truyền hình TƯ vẫn nhan nhản
người trả lời phỏng vấn nói ngọng líu ngọng lô…, trách nhiệm đâu chỉ của
nhà Đài không khéo chọn.
Điều quan trọng vậy là cách nhìn nhận,
đánh giá chính xác mạnh yếu "sức mình”. Nếu thấy điểm sáng tích cực quả
thực mới le lói, "cá biệt”, nhiệt tình nhân rộng và sức lan tỏa sẽ lớn
lên. Còn khi coi thành tích và nhân tố mới đó đã phổ biến, đại trà, e có
chút chủ quan, lạc quan thái quá. Cần những nghiên cứu điều tra xã hội
học đánh giá sâu về lĩnh vực này, sự hài lòng của người dân đối với
GD&ĐT, giúp Bộ bình tĩnh khách quan chèo lái con thuyền học đi theo
hướng văn minh.
-----------------------------------------------